کاریزما چیست؟ ویژگی افراد کاریزماتیک
کاریزماتیک یعنی چه؟
کاریزما چیست؟ ویژگی افراد کاریزماتیک : احتمالا بسیاری از شما با کلمههایی از قبیل کاریزما یا کاریزماتیک آشنا هستید یا در برخی موارد افرادی را در کنار خود دیدهاید که اغلب دوستان دور و نزدیک وی معتقدند این شخص کاریزمای زیادی دارد یا شخصیتش کاریزماتیک است. اما سوالی که به وجود میآید این است که خود مفهومی به نام کاریزماتیک یعنی چه؟ برای پاسخ به این سوال میتوان گفت کاریزما یعنی شخص که میتواند اطرافیانش را جذب کند و تحت تأثیر قرار دهد و به افرادی که این ویژگی را دارند کاریزماتیک میگویند. معمولاً تشخیص اینکه فردی کاریزماتیک است، بسیار آسان است.
با این وجود، آنچه دشوارتر است، این است که دقیقاً بگوییم افراد کاریزماتیک دقیقا چه مهارتها یا ویژگیهایی دارند یا از چه تکنیکهایی استفاده میکنند که افراد دیگر(افراد با کاریزمای کمتر) فاقد آن هستند. در این مقاله سعی داریم برخی از این موضوعات را با یکدیگر بررسی کنیم.
خاستگاه کلمه کاریزما
واژه انگلیسی کاریزما از واژه یونانی χάρισμα (charisma) نشات گرفته شده است .این واژه به معنی «نعمت آزادانه داده شده» یا «هدیه فیض» است. این اصطلاح و جمع آن χαρίσματα (charismata) از χάρις (charis) گرفته شده است که به معنای “جذابیت” بوده و برخی دیگر از مشتقات آن معانی مشابهی با مفاهیم مدرن کاریزمای شخصیت مانند “سرشار از جذابیت” یا “محبوب شدن” دارند.
کاریزما به عنوان یک مفهوم مسیحی
در زمان باستان، مؤمنان مسیحی شخصیتهای مذهبی مورد احترام خود را دارای «کمال بالاتر یا دارای کاریزمای خاص» توصیف میکردند. آنها معتقد بودند که این شخصیتهای مذهبی در بالاترین میزان از جذابیت قرار دارند. پولس رسول این معنا را معرفی کرد که روح القدس یا خداوند به افراد یا گروههای خاصی، جذابیت و «هدیه فیض خدا» را عطا کرده و معتقد بود که کاریزما یک هدیهی الهی است و اکتسابی نیست.
چرا کاریزماتیک بودن مهم است؟
کاریزماتیک یک ویژگی بسیار مهم است که میتواند تاثیرات سخنان و رفتار افراد را بیشتر از آنچه واقعیت دارد، نمایان کند. در واقع، رهبران بزرگ با استفاده از کاریزما میتوانند سخنان خود را تاثیرگذارتر نشان دهند و در مذاکرات به اهداف خود دستیابی داشته باشند. نکتهی مهم دیگر در رابطه با کاریزما این است که جعل کاریزما سخت است و کاریزما موضوعی بسیار حساس است، زیرا دیر یا زود افراد به جعلی بودن کاریزما پی خواهند برد.
مثلاً اگر رهبر تیم یا گروه یا سازمانی، با بیان برخی ارزشها و برقراری سخنرانیهای تصنعی خود بر اساس استعارههای فریبنده و داستانهای زنده، انتظارات بالایی در میان پیروان خود ایجاد کند، اما وعدهها و ارزشهایش را عملی نکند یا تظاهر به عملی کردنش کند، به زودی شخصیت اصلیاش توسط مردم و پیروانش فاش شده و اعتمادش میان مردم ازبین میرود.
با ما همراه باشید با مقاله: بهترین نوع مدیریت چیست؟
آیا کاریزما یک ویژگی اکتسابی است یا موروثی؟
سوالی که همیشه برای افرادی که علاقمند به ایجاد کاریزما در شخصیت خود هستند، به وجود میآید این است که آیا ممکن است این ویژگی به دست آوردنی باشد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال میتوان به این نکته اشاره کرد که کاریزما ممکن است برای برخی افراد به طور طبیعی به وجود بیاید و این ویژگی را به صورت ذاتی در وجود خود داشته باشند، اما حتی افراد بسیار کاریزماتیک نیز ممکن است در این مسیر برخی از الگوهای رفتاری که آنها را کاریزماتیکتر نشان میدهد، یاد گرفته باشند.
پس بحث یادگیری، تمرین و الگوهای رفتاری هم در تقویت این ویژگی مزید بر علت هستند. برخی از روانشناسان معتقدند که میتوان رفتارهای کاریزماتیک را آموزش دید و افرادی که این ویژگیها را در خود ندارند، میتوانند به صورت اکتسابی با تکیه بر تمارین خاص کاریزماتیک شوند. در گذشته معتقد بودند افراد کاریزماتیک، لزوماً افرادی برونگرا هستند، اما امروزه بسیاری از افراد در دنیا وجود دارند که با ویژگیهای درونگرایانه هم بسیار کاریزماتیک هستند.
ویژگی های افراد کاریزماتیک
افرادی که کاریزمای بالایی دارند، ویژگیهایی را درخود میپرورانند یا ذاتاً در خود دارند که عامل اصلی کاریزماتیک بودن آنهاست. افراد کاریزماتیک میتوانند احساسات خود را به طور مؤثرتری بیان کنند و در واقع اجتماعیتر هستند. آنها علاوه بر اینکه میدانند چه زمانی و چگونه احساسات خود را بیان کنند، از احساس دیگران نیز آگاه هستند و توجه میکنند که بفهمند دقیقاً چه زمانی باید سکوت کنند و گوش کنند، یا مشاهده کنند و بالعکس چه زمانی سخنوری کنند. آنها همچنین میدانند که چه زمانی بهتر است خود را شرح دهند.
میتوان در تکمیل ویژگیهای بالا این موضوع را نیز بیان کرد که 3 منبع بسیار مهم وجود دارد که میتواند باعث جذب افراد شود:
- منبع دانش (افراد با دانش بالا در یک شاخص خاص یا چندین موضوع میتوانند کاندیدای خوبی برای کاریزماتیک بودن باشند.)
- منبع قدرت: افرادی که دریک جمع، قدرت بالایی از نظر اجتماعی دارند، میتوانند کاندیدای خوبی به سبب داشتن قدرت بالا برای کاریزماتیک بودن باشند.
- منبع ثروت است: افرادی که به لحاظ مالی، قدرت بالایی دارند، شاخصهای کمکی برای کاندیداتوری کاریزماتیک بودن دارند.
چطور میتوان کاریزماتیک بود؟
همانطور که اشاره کردیم، کاریزماتیک بودن بیشتر یک ویژگی اکتسابی است؛ در این بخش به چند ویژگی اشاره میکنیم که میتواند به کاریزماتیک بودن افراد کمک به سزایی کند:
- بیشتر لبخند بزنید: اگر میخواهید مردم احساس کنند که در اطراف شما مورد استقبال قرار گرفتهاند و احساس تعلق دارند، به آنها لبخند بزنید. لبخند خصوصاً اگر از اعماق قلب شما باشد، میتواند احساس خوبی را در افراد زیادی ایجاد کند.
- با افراد ارتباط چشمی برقرار کنید: محققان اعلام کردهاند که نگاه کردن مستقیم و برقراری ارتباط چشمی به افراد، بخشی از مغز را فعال میکند که به پاداشها و روابط اجتماعی مرتبط است. نگاه کردن به یک نفر باعث میشود افراد بیشتر به جذاب، شایسته و دوستداشتنی بودنِ شما، امتیاز بیشتری بدهند.
- از تکنیک گوش دادن فعال استفاده کنید: حضور کامل و پاسخگو بودن در مکالمات دو نفره و گوش دادن واقعی، چه در جلسات و چه در مکالمات دو نفره به افراد حس ارزشمندی داده و سبب میشود که آنها با شما ارتباط بهتری برقرار کنند. برای گوش دادن فعال لازم است مهارتهای گوش دادن فعال را تمرین و تقویت کنید. در سایر مقالات انستیتو NBTI به تفکیک به این مهارتها پرداختهایم. این تجربهی اجرایی انستیتو NBTI را فراموش نکنید که افراد با زبان بدن، حالات چهره، لحن صدا و کلمات شما ارتباط احساسی برقرار میکنند.
- از تکنیک آینه استفاده کنید: روی یک یا دو عنصر کلیدی زبان بدن افراد تمرکز کنید، مانند حالت بدن یا نحوهی نگه داشتن سر و سپس زبان بدن آنها را بازتاب دهید.
- ارتباط بسازید: سعی کنید در هر شرایطی، ارتباط خودر را با افراد بالا ببرید و از آنها دعوت کنید تا در موقعیتهای مختلف با شما شریک شوند.
- داستان سرایی کنید: میتوان اظهار داشت که از نظر علوم اعصاب مغز، مهارتهای داستانگویی، توانایی برقراری ارتباط، پردازش اطلاعات درسها و اشتیاق انجام کارها را در افراد ایجاد میکند. امروزه ما به ندرت با افراد مختلف جمع میشویم و داستان میگوییم؛ با این حال، افراد کاریزماتیک همچنان دارای این ویژگی موثر هستند و با استفاده از داستانسرایی، نفوذ کلامشان را بالاتر میبرند. داستانسرایی به افراد حس همزاد پنداری بیشتری داده و به جلب توجه و تحسین بیشتر کمک میکند.
آیا کاریزما یک هدیه الهی است؟
کاریزما در واقع، ترکیبی از ویژگیهای شخصیتی و مهارتی است. درحالی که برخی از افراد ممکن است تواناییها و ویژگیهای ذاتی برای کاریزماتیک بودن را داشته باشند، برخی کاریزما را به عنوان یک پیام رهبر عاطفی، نمادین و مبتنی بر ارزش می داند. وقتی برای اولین بار با افراد ملاقات داریم، میتوانیم با تیکه براین سیگنالها ، شایستگی و اعتماد به نفس خود را به دیگران منتقل کنیم. این سیگنالها قابل آموزش هستند. برخی از افراد با تکیه بر الگوهای رفتاری خاص یا کسب تجربه، تکنیکهای مختلفی را یاد گرفتهاند و در کمال ناباوری به صورت ناخودآگاه از آنها استفاده می کنند، اما برخی به تمرین و زمان بیشتری نیاز دارند.
محققان میتوانند کاریزما را به طور علمی مطالعه کنند، آن را اندازهگیری و آموزش دهند و از آنجا که برنامههای کامپیوتری با تکیه بر هوش مصنوعی اکنون میتوانند تشخیص دهند که مردم تا چه اندازه از مهارتهای بلاغی و زبان بدن استفاده میکنند، محققان، کاریزماتیک را بیشتر قابل یادگیری (به جای الهی) میدانند. در واقع، وقتی به طور طبیعی شخصیتی کاریزماتیک هستید، مردم خواه ناخواه به سمت شما جذب میشوند، اما اگر فاقد آن هستید، میتوانید آن را یاد بگیرید، تمرین کنید و به آن دست بیابید.
قدرت جذب افراد کاریزماتیک
عوامل روانشناختی مختلفی در مورد کاریزماتیک بودن موثر است. در واقع افراد کاریزماتیک به واسطهی ویژگیهایی که دارند، از ابزارهایی هم استفاده میکنند که سخنان و رفتارشان برای بقیه جذابتر باشد. گویی کاریزما، هالهای از جذابیت در اطراف فرد ایجاد میکند و او را برای دیگران جذابتر نشان میدهد. اغلب مهارتها و ابزارهای کاریزماتیک بودن، اکتسابی است؛ علاوه بر این، کاریزما ممکن است به عنوان یک سیگنال بسیار معتبر از توانایی یک رهبر بالقوه باشد.
مقاله: کوچینگ مدیران را حتما مطالعه نمایید.
کاریزماتیک میتواند افراد را به یک الگوی قوی تبدیل کند و دیگران را به پیروی از وی وادارد. در این مقاله سعی کردیم تا با زبانی ساده، کاریزماتیک بودن را از جنبههای مختلف بررسی کنیم. انستیتو نوین کسب و کار (NBTI) در راستای رسالت صلاحیتپروری مدیران و کارشناسان، آموزشهای موثر و سودمندی در زمینهی توانمندیهای رهبری از جمله کاریزماتیک را در برنامخی خود دارد. برای کاریزماتیک بودن، کافی است اولاً بخواهید که اینگونه باشید و ثانیاً به انستیتوی ما اعتماد کنید.